nhận định kèo nhà cái và Thị trường Canada: Các cam kết về Quy tắc xuất xứ

26/04/2021 4069

Để được hưởng ưu đãi thuế quan nhận định kèo nhà cái, sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu sang Canada hoặc sản phẩm Canada nhập khẩu vào Việt Nam phải đáp ứng được quy tắc xuất xứ (QTXX) của Hiệp định. Mục đích của quy định về QTXX là để đảm bảo rằng chỉ hàng hóa sản xuất chủ yếu trong khu vực nhận định kèo nhà cái thì mới được hưởng ưu đãi thuế quan của Hiệp định.

Cụ thể, quy tắc xuất xứ nhận định kèo nhà cái yêu cầu các hàng hóa nhập khẩu để được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định thì phải được hình thành hoàn toàn từ các nước nhận định kèo nhà cái hoặc được sản xuất từ các nguyên liệu với tỷ lệ giá trị hoặc/và theo quy trình nhất định trong khu vực nhận định kèo nhà cái. Mỗi nhóm hàng hóa có QTXX cụ thể riêng. Hàng hóa không đáp ứng quy tắc xuất xứ nhận định kèo nhà cái tương ứng sẽ không được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định này.

QTXX trong nhận định kèo nhà cái được quy định tại:

Chương 3:Chương này bao gồm các quy định chung về QTXX và thủ tục chứng nhận xuất xứ, cùng với các Phụ lục chi tiết, trong đó đáng chú ý có Phụ lục về Quy tắc xuất xứ cụ thể cho từng nhóm hàng hóa (trừ dệt may);

Chương 4:Chương này có các cam kết chỉ áp dụng riêng cho các sản phẩm dệt may trong đó có QTXX đối với dệt may.

Khác với cam kết về thuế quan, với các Biểu cam kết ưu đãi thuế quan riêng của mỗi nước, cam kết QTXX trong nhận định kèo nhà cái là một bộ thống nhất, gồm các QTXX cụ thể cho từng nhóm hàng hóa, áp dụng chung cho hàng hóa xuất nhập khẩu giữa các nước thành viên nhận định kèo nhà cái.

QTXX trong nhận định kèo nhà cái được thiết kế riêng cho từng nhóm hàng hóa xác định theo mã HS chi tiết đến 6 số (khác với biểu thuế quan với cam kết về mức thuế ưu đãi riêng cho từng dòng thuế HS 8 số hoặc 10 số tùy từng nước).

Lưu ý doanh nghiệp

QTXX là điều kiện để hàng hóa được hưởng ưu đãi thuế quan nhận định kèo nhà cái khi xuất nhập khẩu giữa các nước thành viên nhận định kèo nhà cái. Do đó, doanh nghiệp muốn hưởng ưu đãi thuế quan nhận định kèo nhà cái cần phải tìm hiểu về QTXX áp dụng cho hàng hóa của mình, đồng thời chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cần thiết để chứng minh hàng hóa đáp ứng các QTXX đó cũng như thực hiện các thủ tục yêu cầu để có chứng nhận xuất xứ theo quy định.

Trên thực tế, các cam kết về QTXX thường được đưa vào pháp luật nội địa của từng nước để thuận tiện cho việc tổ chức thực hiện trên thực tế. Do đó, ngoài việc tham khảo cam kết nhận định kèo nhà cái về QTXX, doanh nghiệp cần tra cứu văn bản pháp luật nội địa để biết quy định cụ thể liên quan để tuân thủ.

Ví dụ, doanh nghiệp cần xin chứng nhận xuất xứ nhận định kèo nhà cái cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu đi Canada thì cần tìm hiểu Thông tư số 03/2019/TT-BCT của Bộ Công Thương về QTXX hàng hóa trong nhận định kèo nhà cái. Doanh nghiệp muốn hưởng ưu đãi thuế quan đối với hàng hóa nhận định kèo nhà cái nhập khẩu vào Việt Nam thì cần yêu cầu đối tác xuất khẩu có chứng nhận xuất xứ nhận định kèo nhà cái phù hợp với quy định của nước xuất khẩu, đồng thời phải tìm hiểu Thông tư số 62/2019/TT-BTC của Bộ Tài chính (sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 38/2018/TT-BTC quy định về xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu).

Tương tự các FTA khác, nhận định kèo nhà cái cũng quy định một hàng hóa sẽ được coi là có xuất xứ nhận định kèo nhà cái nếu thuộc một trong ba trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Có xuất xứ thuần túy

Hàng hóa có xuất xứ thuần túy là hàng hóa được trồng, thu hoạch, đánh bắt, hoặc sản xuất toàn bộ tại lãnh thổ của một hoặc nhiều nước thành viên nhận định kèo nhà cái.

Ví dụ cây trồng, động vật sống, khoáng sản và các chất sản sinh tự nhiên ở Việt Nam hoặc sản phẩm được sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam từ các cây trồng, động vật sống.... đó.

Trường hợp 2: Hàng hóa được sản xuất toàn bộ trong khu vực nhận định kèo nhà cái và chỉ từ các nguyên liệu có xuất xứ từ nhận định kèo nhà cái

Khác với trường hợp thứ nhất, trường hợp này hàng hóa không có xuất xứ toàn bộ ở một nước nhận định kèo nhà cái mà là từ nhiều nước khác nhau nhưng đều là thành viên đã phê chuẩn nhận định kèo nhà cái. Đây là hình thức “xuất xứ nội khối” điển hình.

Ví dụ, sản phẩm bánh ngọt được sản xuất tại Việt Nam từ các nguyên liệu sô-cô-la có xuất xứ Mexico, đường Australia và sữa New Zealand (Việt Nam, Mexico, Australia, New Zealand đều là thành viên đã phê chuẩn nhận định kèo nhà cái) khi xuất khẩu sang Canada thì được coi là có xuất xứ nhận định kèo nhà cái dạng này.

Trường hợp 3: Hàng hóa được sản xuất toàn bộ trong khu vực nhận định kèo nhà cái, sử dụng một phần nguyên liệu không có xuất xứ nhận định kèo nhà cái nhưng đáp ứng được các Quy tắc xuất xứ cụ thể mặt hàng quy định trong Phụ lục 3-D của Chương 3

Đây là trường hợp phổ biến nhất (trong bối cảnh sản xuất thường là theo chuỗi, với các nguyên liệu từ và các công đoạn diễn ra ở nhiều nước trên thế giới). Tuy nhiên, đây cũng là nhóm quy tắc xuất xứ phức tạp nhất, và có khác biệt nhiều nhất giữa nhận định kèo nhà cái và các FTA mà Việt Nam đã từng ký kết trước đây.

nhận định kèo nhà cái quy định 03 quy tắc xác định xuất xứ cho trường hợp này, bao gồm:

- Quy tắc chuyển đổi mã HS hàng hóa (Tariff Shift hoặc Change in Tariff Classification - CTC)

Theo quy tắc này, hàng hóa thành phẩm phải có mã HS khác với mã HS của nguyên liệu ban đầu. Tuy nhiên, không phải mọi sự chuyển đổi về mã HS đều được chấp nhận mà phải tuân thủ các quy định cụ thể về chuyển đổi HS (chuyển đổi Chương hay Nhóm hay Phân nhóm) nêu cụ thể trong QTXX của nhận định kèo nhà cái quy định cho hàng hóa đó.

- Quy tắc hàm lượng giá trị nội khối (Regional Value Content - RVC)

Theo quy tắc này, hàng hóa thành phẩm có một phần nguyên liệu không xuất xứ thì giá trị phần nguyên liệu có xuất xứ nhận định kèo nhà cái của hàng hóa đó không được thấp hơn một tỷ lệ nhất định trong tổng giá trị của hàng hóa thành phần nêu cụ thể trong QTXX của nhận định kèo nhà cái quy định cho hàng hóa đó.

nhận định kèo nhà cái quy định 04 phương pháp để tính RVC của hàng hóa, trong đó có 03 phương pháp chung (bao gồm phương pháp giá trị tập trung, phương pháp tính gián tiếp, phương pháp tính trực tiếp) và 01 phương pháp dành riêng cho nhóm sản phẩm ô tô (phương pháp tính theo chi phí tịnh, áp dụng cho ô tô và phụ tùng ô tô).

- Quy tắc công đoạn sản xuất (Production Process)

Phương pháp này yêu cầu hàng hóa có một phần nguyên liệu không xuất xứ phải trải qua một công đoạn sản xuất nhất định tại các nước nhận định kèo nhà cái để thay đổi cơ bản bản chất của hàng hóa. So với 02 phương pháp trên, phương pháp này không áp dụng phổ biến, chỉ được quy định chủ yếu cho một số loại hàng hóa mà phương pháp chuyển đổi mã hàng hóa hoặc RVC quá phức tạp/không áp dụng được (ví dụ các sản phẩm hóa chất).

Với mỗi loại hàng hóa, quy tắc xuất xứ có thể là một, một số trong ba loại trên, và/hoặc kết hợp hai, ba loại trên.

Nguồn: Trích dẫnTTWTO VCCI - Sổ tay Doanh nghiệp "Tận dụng CPTPP để xuấ
giữa Việt Nam & Canada"
- Trung tâm WTO và Hội nhập