Các đối thủ cạnh tranh chính của hàng hóa Việt Nam tại tỷ lệ kèo góc nhà cái

• Các nguồn cung nhập khẩu lớn nhất của tỷ lệ kèo góc nhà cái

Các nước châu Á:Do cùng nằm trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương với nhiều điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, tỷ lệ kèo góc nhà cái có xu hướng nhập khẩu nhiều hàng hóa từ các quốc gia/vùng lãnh thổ tại châu Á. Năm 2023, tổng nhập khẩu hàng hóa từ các nước thuộc khu vực này chiếm tới 62,1% tổng kim ngạch nhập khẩu của tỷ lệ kèo góc nhà cái (Số liệu năm 2023 của ITC Trademap). Đáng chú ý, trong tốp 10 đối tác nhập khẩu lớn nhất của tỷ lệ kèo góc nhà cái, có tới 7 quốc gia/vùng lãnh thổ thuộc châu Á, chiếm đến 52,9% tổng kim ngạch nhập khẩu của quốc gia này.

Hoa Kỳ, Đức, Italia:Là các quốc gia có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, ngôn ngữ với tỷ lệ kèo góc nhà cái, Hoa Kỳ, Đức và Italia cũng là những đối tác xuất khẩu nhiều sang thị trường tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Các đối tác kể trên hiện đang chiếm lĩnh thị trường nhập khẩu của tỷ lệ kèo góc nhà cái ở đa số các mặt hàng (đặc biệt là nguyên nhiên liệu, máy móc, thiết bị, linh kiện, dược phẩm…). Trong số các đối tác nhập khẩu này, nhiều trường hợp là các nền kinh tế lớn, có năng lực cạnh tranh cao, lại có nhiều mặt hàng xuất khẩu tương đồng với Việt Nam, do vậy, hàng hóa của Việt Nam được đánh giá phải đối mặt với mức độ cạnh tranh cao khi thâm nhập vào thị trường tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Bảng 1: Tốp 10 nước/vùng lãnh thổ tỷ lệ kèo góc nhà cái nhập khẩu nhiều nhất năm 2023

STT

Đối tác nhập khẩu (NK)

Giá trị NK của tỷ lệ kèo góc nhà cái 2023
(tỷ USD)

Tỷ trọng trong tổng NK của tỷ lệ kèo góc nhà cái

1

Trung Quốc

69,01

25,03%

2

Hoa Kỳ

30,66

11,12%

3

Hàn Quốc

17,55

6,37%

4

Nhật Bản

17,31

6,28%

5

Thái Lan

12,52

4,54%

6

Malaysia

12,29

4,46%

7

Đức

11,95

4,33%

8

Singapore

10,68

3,87%

9

Việt Nam

6,34

2,30%

10

Italia

6,30

2,28%

Nguồn: ITC Trade Map, 2024

• Đối tác FTA

Tính đến hết năm 2023, tỷ lệ kèo góc nhà cái có tổng cộng 18 FTA đã có hiệu lực (với 30 nền kinh tế), 03 FTA đang đàm phán (với EU, Ấn Độ và UAE) (theo Bộ Ngoại giao và Thương mại tỷ lệ kèo góc nhà cái, 2023). Như vậy, hàng hóa từ 30 đối tác này khi xuất khẩu sang thị trường tỷ lệ kèo góc nhà cái có thể được hưởng ưu đãi thuế quan theo FTA với tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Phần lớn các đối tác FTA của tỷ lệ kèo góc nhà cái nằm ở khu vực châu Á và châu Đại Dương, với nhiều sản phẩm tương đồng với Việt Nam. Vì vậy, mặc dù có chung với tỷ lệ kèo góc nhà cái 03 FTA (AANZFTA, CPTPP, RCEP), Việt Nam vẫn phải cạnh tranh gay gắt với nhiều đối thủ, đặc biệt là các nền kinh tế trong khu vực như Trung Quốc, ASEAN… khi xuất khẩu vào thị trường tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Bảng 2: Thống kê các FTA của tỷ lệ kèo góc nhà cái

STT

FTA

Đối tác

1

18 FTA đã có hiệu lực

- 15 đối tác khu vực châu Á: 10 nước ASEAN, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc), Ấn Độ.

- 05 đối tác khu vực Châu Mỹ: Hoa Kỳ, Chi-lê, Canada, Mexico và Peru.

- 01 đối tác khu vực châu Âu: Vương quốc Anh.

- 09 đối tác khu vực châu Đại Dương: New Zealand, Samoa, Tuvalu, Kiribati, Tonga, quần đảo Solomon, Niue, Vanuatu, quần đảo Cook.

2

3 FTA đang đàm phán

- Hiệp định thương mại tự do tỷ lệ kèo góc nhà cái – Liên minh châu Âu (EU).

- Hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện tỷ lệ kèo góc nhà cái - Ấn Độ.

- Hiệp định đối tác Kinh tế toàn diện tỷ lệ kèo góc nhà cái – UAE.

- Liên minh châu Âu (EU)

- Ấn Độ

- Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE).

Nguồn: Bộ Ngoại giao và Thương mại tỷ lệ kèo góc nhà cái, 2023

• Đối tác ASTP

Hệ thống ưu đãi thuế quan phổ cập của tỷ lệ kèo góc nhà cái (Australian Generalized System of Tariff Preferences - ASTP) là cơ chế ưu đãi thuế quan mà tỷ lệ kèo góc nhà cái đơn phương dành cho các nước kém phát triển, các quốc gia thuộc Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương và các nước đang phát triển. Theo Quy định Biểu thuế quan 2004 (sửa đổi ngày 29/12/2022), tỷ lệ kèo góc nhà cái áp dụng cơ chế ASTP đối với 179 quốc gia và vùng lãnh thổ (trong đó có Việt Nam). Hiện tại, Việt Nam đang được hưởng mức thuế ưu đãi theo cơ chế ASTP đối với 877 số dòng thuế khi xuất khẩu sang thị trường tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Khác với FTA, ASTP là cơ chế ưu đãi đơn phương của tỷ lệ kèo góc nhà cái, do đó tỷ lệ kèo góc nhà cái có thể thay đổi đối tượng và điều kiện được hưởng ASTP bất kỳ khi nào, tùy thuộc vào chính sách của tỷ lệ kèo góc nhà cái trong từng giai đoạn. Bên cạnh đó, thuế quan ưu đãi theo ASTP cũng thường không cạnh tranh bằng thuế quan ưu đãi theo FTA. Mặc dù vậy, việc được cắt giảm thuế quan theo cơ chế ASTP của tỷ lệ kèo góc nhà cái cũng tạo ra lợi thế nhất định cho các nước đối tác được hưởng cơ chế này.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI