Các câu hỏi liên quan đế Cam kết của Việt Nam trong WTO về nhóm kèo nhà cái euro quả
21/04/2010 2181. Năng lực cạnh tranh của ngành kèo nhà cái euro quả Việt Nam như thế nào?
Với khí hậu thời tiết đa dạng, Việt nam có thể sản xuất nhiều loại kèo nhà cái euro quả từ nhiệt đới đến ôn đới phục vụ nhu cầu tiêu thụ.
Tình hình của các ngành sản xuất kèo nhà cái euro, quả của Việt Nam trong năm 2006 (năm trước khi Việt nam gia nhập WTO) và năm 2007 (năm đầu tiên Việt Nam là thành viên WTO) được thể hiện trong các Bảng dưới đây.
Bảng 1 – Tình hình ngành sản xuất kèo nhà cái euro
| Các yếu tố | Năm 2006 | Năm 2007 | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Diện tích gieo trồng | 676.000 ha | 705.000 ha | Năm 2007 tăng 5,8 % so với năm 2006 |
| Sản lượng (các loại) | 10,3 triệu tấn | 11 triệu tấn | Năm 2007 tăng 8,3% so với năm 2006 |
| Các nhóm chủ yếu | kèo nhà cái euro ăn lá (cải bắp, kèo nhà cái euro muống, kèo nhà cái euro ngót, kèo nhà cái euro dền...); Củ, quả, đậu kèo nhà cái euro (cà rốt, củ cải, khoai tây, su su, mướp đắng, dưa chuột...); Gia vị (hạt tiêu, ớt, hành tỏi...) | ||
Bảng 2 – Tình hình ngành sản xuất quả
| Các yếu tố | Năm 2006 | Năm 2007 | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Diện tích gieo trồng | 774.000 ha | 775.000 ha |
Tăng bình quân 36.350 ha/năm (2001-2005) Năm 2007 tăng 0,5% so với năm 2006. |
| Sản lượng (các loại) | 6,5 triệu tấn | 6,5 triệu tấn | |
| Các nhóm chủ yếu |
Có 6 nhóm cây ăn quả chính là: (1) chuối, (2) xoài, (3) nhãn, (4) vải-chôm chôm, (5) quả có múi (bưởi, cam, quýt, chanh) và (6) dứa. Diện tích của 6 nhóm cây ăn quả thường xuyên chiếm từ 72-75% tổng diện tích cây ăn trái trong 5 năm qua. |
||
2. Năng lực cạnh tranh của ngành kèo nhà cái euro quả?
Hiện tại, khoảng 80 - 85% sản lượng kèo nhà cái euro quả sản xuất ra để phục vụ cho tiêu dùng trong nước, 15 – 20 % dành cho xuất khẩu. Tỷ lệ này thay đổi tuỳ theo từng loại kèo nhà cái euro quả (ví dụ, một số sản phẩm có tỷ lệ xuất khẩu cao hơn như ngô ngọt, dưa chuột bao tử, nấm, dứa, vải; ngược lại, nhiều sản phẩm tiêu dùng trong nước gần như 100% như các loại kèo nhà cái euro ăn lá, cam, quýt, ổi…).
Kim ngạch xuất khẩu kèo nhà cái euro quả của Việt Nam tăng giảm thất thường (mặc dù vài năm gần đây có xu hướng tăng đều nhưng với tốc độ chậm hơn tốc độ phát triển sản xuất). Điều này cho thấy năng lực cạnh tranh của ngành hàng kèo nhà cái euro quả Việt nam nhìn chung có nhiều hạn chế do quy mô sản xuất manh mún, giá thành sản xuất cao, chất lượng không đồng đều, vệ sinh an toàn thực phẩm và yếu kém trong công nghiệp bảo quản, chế biến.
Vì vậy, kèo nhà cái euro quả được bảo hộ ở mức khá cao, với mức thuế nhập khẩu từ 30-40% đối với kèo nhà cái euro quả tươi, 50% đối với kèo nhà cái euro quả chế biến.
|
Hộp 1 - Tiềm năng cạnh tranh về một số loại kèo nhà cái euro quả Đối với cây ăn quả: Việt Nam có tiềm năng để phát triển những loại quả nhiệt đới như chuối, xoài, nhãn, vải, chôm chôm, bưởi. Những loại quả khả năng cạnh tranh kém là nho, cam, quýt. Những loại quả ít có điều kiện tự nhiên để phát triển là táo, lê, đào; Đối với kèo nhà cái euro: Việt Nam có lợi thế để phát triển kèo nhà cái euro tươi (kể cả nấm), nhưng khả năng cạnh tranh của kèo nhà cái euro chế biến còn thấp do công nghệ chế biến chậm đổi mới, khả năng cung cấp nguyên liệu thấp nên chất lượng còn nhiều hạn chế, giá thành sản xuất cao. |
3. Việt Nam cam kết mở cửa thị trường kèo nhà cái euro quả cho hàng hóa nước ngoài ở mức nào?
Hiện tại, liên quan đến thị trường kèo nhà cái euro quả, Việt Nam đã có cam kết mở cửa trong khuôn khổ các Hiệp định thương mại khác nhau, quan trọng nhất là:
Cam kết gia nhập WTO; và
Cam kết trong khuôn khổ khu vực ASEAN và các đối tác của ASEAN.
|
Hộp 2 – Xu hướng cam kết WTO đối với kèo nhà cái euro quả Mức độ cam kết mở cửa đối với các mặt hàng này chủ yếu thể hiện ở cam kết giảm thuế nhập khẩu (để hàng hóa nước ngoài tiếp cận thị trường Việt Nam dễ dàng hơn - Mức cắt giảm thuế nhập khẩu đối với các loại quả cao hơn so với kèo nhà cái euro. - Quả ôn đới có mức cắt giảm thuế nhập khẩu cao hơn quả nhiệt đới. - kèo nhà cái euro quả chế biến có mức cắt giảm nhiều hơn so kèo nhà cái euro quả tươi. - Những loại kèo nhà cái euro quả nước ta có khả năng sản xuất và xuất khẩu có mức cắt giảm thuế nhập khẩu ít hơn so với những loại kèo nhà cái euro quả mà nước ta ít có lợi thế sản xuất và phải nhập khẩu nhiều, đặc biệt là các loại kèo nhà cái euro, quả ôn đới (táo, lê, đào, nho…). |
Cam kết về thuế nhập khẩu của Việt Nam trong khuôn khổ WTO đối với các sản phẩm kèo nhà cái euro quả được thể hiện trong Bảng dưới đây.
Giải thích Bảng:
- Thuế suất ban đầu: là mức thuế áp dụng năm đầu tiên khi gia nhập WTO;
- Thuế suất cuối cùng: là mức thuế phải giảm xuống sau một số năm nhất định;
- Năm thực hiện: là số năm thực hiện giảm thuế từ mức ban đầu xuống mức cuối cùng;
- AFTA: Cam kết trong khuôn khổ “Khu vực mậu dịch tự do ASEAN” (mức thuế suất cam kết sẽ áp dụng cho hàng nông sản từ các nước ASEAN vào Việt Nam);
- AC-FTA: Cam kết trong khuôn khổ Hiệp định khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc (mức thuế suất cam kết sẽ áp dụng cho hàng hóa từ các nước ASEAN hoặc Trung Quốc vào Việt Nam);
- AK-FTA: Cam kết trong khuôn khổ Hiệp định khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Hàn Quốc (mức thuế suất cam kết sẽ áp dụng cho hàng hóa từ các nước ASEAN hoặc Hàn Quốc vào Việt Nam).
Bảng 3 – Biểu cam kết về thuế nhập khẩu về một số loại kèo nhà cái euro quả
| Mã số HS | Sản phẩm | TS hiện hành (2007) | Cam kết WTO | AFTA | AC-FTA | AK-FTA | |||||
| TS ban đầu | TS cuối cùng | Năm TH | 2006 | 2010 | 2008 | 2010 | 2008 | 2010 | |||
| I. kèo nhà cái euro quả tươi, sơ chế | |||||||||||
| 07 | kèo nhà cái euro quả các loại | ||||||||||
| Các loại để làm giống (hạt, quả, củ, thân, cành...) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
| 0701-0709 | Các loại kèo nhà cái euro tươi và ướp lạnh | ||||||||||
| kèo nhà cái euro tươi ăn lá (cải bắp, súp lơ, bông cải...) | 30 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 15 | |||
| kèo nhà cái euro tươi ăn quả (cà chua, dưa chuột, đậu kèo nhà cái euro...) | 30 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 15 | |||
| kèo nhà cái euro tươi ăn củ(khoai tây, cà rốt, củ cải...) | 30 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 15 | |||
| Các loại gia vị (hành, tỏi...) | 30 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 15 | ||||
| Nấm tươi | 30 | 30 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 15 | |||
| Đậu hạt | 30 | 25 | 20 | 2012 | 0 | 0 | 0 | 0 | 25 | 20 | |
| 0710-0711 | kèo nhà cái euro quả các loại đã sơ chế (hấp chín, bảo quản tạm thời qua ngâm dấm, ngâm muối...) | 30 | 15 | 2010 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 10 | |
| 0712-0713 | Các loại kèo nhà cái euro, đậu khô | 30 | 25-30 | 20-25 | 2010 | 0-5 | 0-5 | 0 | 0 | 25 | 20 |
| 08 | Quả các loại | ||||||||||
| 0803 | Chuối | 40 | 40 | 25 | 2012 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| 0804 | Chà là, sung, dứa, bơ, ổi, xoài, măng cụt | 40 | 30-40 | 15-20-25-30 | 2010-2012 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| 0805 | Quả có múi (cam, quýt, chanh, bưởi) | 30 | 40 | 20-30 | 2010-2012 | 0 | 0 | 0 | 0 |
35 |
25 |
| 0806 | Nho | 25 | 25 | 10-13 | 2012 | 5 | 5 | 0 | 0 | 20 | 20 |
| 0807 | Các loại dưa, đu đủ | 40 | 40 | 30 | 2010 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| 0808-0809 | Táo, lê, đào | 20-25 | 24-25 | 10 | 2012 | 5 | 5 | 0 | 0 | 20 | 20 |
| 0811-0812 | Các loại quả được bảo quản tạm thời bằng hấp chín, ngâm muối, đường...) | 40 | 40 | 30 | 2010 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| 0813 | Các loại quả khô | 40 | 40 | 30 | 2010 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| Các loại hoa | |||||||||||
| 0603-0604 | Các loại hoa tươi, khô, cành, lá dùng để trang trí | 30 | 30 | 20 | 2010 | 5 | 5 | 0 | 0 | 35 | 25 |
| 20 | II-kèo nhà cái euro quả chế biến | ||||||||||
| 2001-2005 | kèo nhà cái euro chế biến (ngâm dấm, đông lạnh...) | 40 | 40 | 18-35 | 2010-2012 | 5 | 5 | 30 | 30 | 35 | 25 |
| 2006 | kèo nhà cái euro, quả bảo quản bằng đường | 40 | 40 | 35 | 2010 | 5 | 5 | 30 | 30 | 35 | 25 |
| 2007 | Mứt, nước quả cô đặc | 40 | 40 | 35 | 2010 | 5 | 5 | 30 | 30 | 35 | 25 |
| 2008 | kèo nhà cái euro, quả đã chế biến, bảo quản bằng cách khác | 40 | 40 | 18-35 | 2010-2012 | 5 | 5 | 30 | 30 | 35 | 25 |
| 2009 | Nước ép quả | 35 | 35-40 | 20-35 | 2010-2012 | 5 | 5 | 30 | 30 | 35 | 25 |
4. Việc Việt Nam gia nhập WTO có tác động đến ngành hàng, doanh nghiệp và nông dân trồng kèo nhà cái euro quả như thế nào?
Mức độ mở cửa thị trường kèo nhà cái euro quả của Việt Nam trong khuôn khổ cam kết WTO thấp hơn nhiều so với mức độ mở cửa trong các cam kết tự do hóa thương mại khu vực (ASEAN, Trung Quốc…). Trong khi đó việc nhập khẩu kèo nhà cái euro quả lại chủ yếu là từ những nước này. Vì vậy việc xem xét tác động của mở cửa đối với ngành kèo nhà cái euro quả Việt Nam chủ yếu là dựa trên tác động của cam kết khu vực chứ không phải cam kết WTO.
|
Hộp 3 - Tóm tắt cam kết khu vực về mở cửa thị trường kèo nhà cái euro quả Trong AFTA Việt Nam cam kết áp dụng mức thuế nhập khẩu của tất cả các loại kèo nhà cái euro quả tươi, chế biến 0-5% từ 1/1/2006; Trong ACFTA Việt Nam cam kết áp dụng mức thuế nhập khẩu kèo nhà cái euro quả tươi 0% vào 1/1/2008, kèo nhà cái euro quả chế biến 30% vào năm 2008 và sẽ giảm xuống còn 5% vào năm 2013 và 0% vào năm 2015 Trung Quốc và 6 nước ASEAN cũ (Bruney, Indonesia, Malaysia, Philipine, Singapore và Thái lan) đã giảm thuế xuống 0% vào 1/1/2006 đối với kèo nhà cái euro quả tươi và 0% vào 1/1/ 2010 đối với kèo nhà cái euro quả chế biến. |
Về cơ hội
Theo AFTA và ACFTA, Trung Quốc và 6 nước ASEAN cũ sẽ mở cửa hoàn toàn đối với kèo nhà cái euro quả tươi vào 1/1/2006 và đối với kèo nhà cái euro quả chế biến vào 1/1/2010. Với lợi thế gần cận và có truyền thống buôn bán (nhất là kèo nhà cái euro quả) với Trung quốc, đây là cơ hội cho cho những loại kèo nhà cái euro quả mà nước ta có lợi thế xuất khẩu sang thị trường này.
Về thách thức
Cơ cấu kèo nhà cái euro quả của các nước ASEAN gần giống nhau, cùng cạnh tranh vào thị trường Trung Quốc, trong khi đó, một số nước có trình độ và khả năng sản xuất kèo nhà cái euro quả tốt hơn nước ta (Thái Lan, Philipin…). Đây là thách thức không nhỏ cho ngành kèo nhà cái euro quả của Việt Nam trong xuất khẩu.
Trung Quốc vừa là nước nhập khẩu vừa là nước xuất khẩu kèo nhà cái euro quả thuộc loại hàng đầu thế giới. Trung Quốc nhập khẩu kèo nhà cái euro quả tươi, xuất khẩu cả tươi và chế biến. Với tiềm năng đa dạng về chủng loại kèo nhà cái euro quả, Trung quốc xuất khẩu khá nhiều các loại kèo nhà cái euro quả vào nước ta, đặc biệt là các loại quả ôn đới như táo, lê, đào, nho, quả có múi như cam, quýt, các loại quả đã chế biến (mứt quả). Từ khi thực hiện AC-FTA (2004) đến nay, Việt Nam đã chuyển từ vị trí xuất siêu sang vị trí nhập siêu kèo nhà cái euro quả từ Trung Quốc.
5. Doanh nghiệp kèo nhà cái euro quả cần làm gì để hội nhập thành công?
Để cạnh tranh trong môi trường hội nhập (WTO và đặc biệt là các cam kết khu vực với các nước ASEAN và Trung Quốc), doanh nghiệp và nông dân sản xuất kèo nhà cái euro quả cần lưu ý nhiều vấn đề, trong đó đặc biệt là:
Đối với ngành:Tổ chức lại khâu sản xuất, bảo quản, chế biến và gắn kết được giữa nông dân sản xuất nguyên liệu, nhà máy chế biến và tiêu thụ sản phẩm hoặc xuất khẩu nhằm khắc phục tình trạng manh mún, thiếu bền vững như hiện nay, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của ngành;
Đối với thị trường trong nước: Do trên 80% sản lượng kèo nhà cái euro quả sản xuất ra để tiêu dùng trong nước nên thị trường trong nước là quan trọng nhất. Vì vậy, trước hết, cần thực hiện nghiêm chỉnh quy trình sản xuất, bảo quản, chế biến để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm lấy lại niềm tin của người tiêu dùng trong nước nếu kèo nhà cái euro quả Việt Nam không muốn mất chỗ đứng ở ngay thị trường trong nước, một thị trường rộng lớn với 85 triệu dân mà hàng kèo nhà cái euro quả nhiều nước đang mong muốn tiếp cận;
Đối với thị trường xuất khẩu:Tập trung đẩy mạnh sản xuất những loại kèo nhà cái euro quả có khả năng cạnh tranh cao để tranh thủ thị trường nước ngoài như nấm, ngô bao tử, gia vị, bưởi, dứa, nhãn, vải….; Dành thời gian và nguồn lực thích đáng cho việc nghiên cứu và tiếp cận thị trường.
Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI