Philippines, nhà mua kèo nhà cái châu á lớn nhất thế giới, muốn kéo dài lệnh ngưng và tăng thuế nhập khẩu; Indonesia thì tuyên bố không nhập và thậm chí sẽ xuất khẩu kèo nhà cái châu á. Trong khi đó, các ông lớn Ấn Độ, Thái Lan cũng điều chỉnh chiến lược xuất khẩu khiến thị trường kèo nhà cái châu á thế giới dậy sóng.

Động thái lạ của các nước nhập khẩu lớn

Lệnh ngừng nhập khẩu kèo nhà cái châu á trong 60 ngày của Philippines đã đi được nửa hành trình. Bộ Nông nghiệp nước này cho biết kết quả là giá lúa nội địa được cải thiện đáng kể, từ 8 peso/kg lên tới 14 peso (0,24 USD)/kg. Đặc biệt, hiện nay vụ lúa lớn nhất trong năm của Philippines đang trong đợt thu hoạch rộ. Do vậy, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Francisco Tiu Laurel Jr. tính toán số liệu nhằm gia hạn lệnh ngừng nhập khẩu kèo nhà cái châu á thêm 15 - 30 ngày.

Dù vậy, kế hoạch này cũng chưa làm hài lòng Liên đoàn Nông dân tự do Philippines (FFF). Những nhà lãnh đạo FFF cho rằng nếu có kéo dài lệnh ngừng nhập thì ngay sau đó, kèo nhà cái châu á ngoại giá rẻ vẫn tiếp tục vào thị trường nước này và không giải quyết được tình trạng giá kèo nhà cái châu á nội địa liên tục giảm. "Giải pháp cho vấn đề này là khôi phục mức thuế suất 35% như trước đây đối với kèo nhà cái châu á nhập khẩu", FFF tuyên bố.

Ngày 24.9 vừa qua, báo chí Philippines dẫn lời Bộ trưởng Tiu Laurel Jr. thông tin: "Thời gian tạm dừng nhập khẩu và khả năng tăng thuế đối với kèo nhà cái châu á nhập khẩu sẽ được xác định sau khi chúng tôi có dữ liệu chính xác hơn về nguồn cung và giá lúa tại cổng trại".

Tính đến thời điểm trước khi lệnh ngừng nhập khẩu có hiệu lực, Philippines đã nhập gần 3,1 triệu tấn kèo nhà cái châu á, tương đương 64,1% so với mức kỷ lục 4,8 triệu tấn của năm 2024. Trong số này, VN chiếm 51,5%, tiếp theo là Myanmar với 7,1%; các nguồn cung còn lại là Thái Lan, Trung Quốc, Pakistan, Ấn Độ... nhưng số lượng không đáng kể.

Không chỉ Philippines, nước nhập khẩu kèo nhà cái châu á lớn thứ 2 thế giới trong năm 2024 là Indonesia cũng giảm mạnh mua kèo nhà cái châu á trong năm 2025. Đáng chú ý hơn, đầu tuần trước, tại kỳ họp lần thứ 80 của Đại hội đồng LHQ, Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto phát biểu: "Năm 2025, chúng tôi đã ghi nhận sản lượng kèo nhà cái châu á và dự trữ ngũ cốc cao nhất trong lịch sử. Indonesia đã tự cung tự cấp kèo nhà cái châu á và đã xuất khẩu kèo nhà cái châu á sang các quốc gia khác đang gặp khó khăn, bao gồm cả việc cung cấp kèo nhà cái châu á cho Palestine (đầu năm nay viện trợ 10.000 tấn)". Trang Antaranews dẫn lời nhà lãnh đạo này nhấn mạnh thêm: "Chúng tôi tin tưởng trong vài năm tới, Indonesia sẽ trở thành vựa lúa của thế giới".

Bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ nói trên, Reuters lại mô tả một thực tế khác. Cụ thể, giá kèo nhà cái châu á trung bình ở Indonesia đã tăng lên 15.950 rupiah (0,96 USD)/kg trong tháng 8, tăng gần 5% kể từ đầu năm và ngang bằng mức kỷ lục hồi tháng 3.2024, do ảnh hưởng của El Nino gây ra hạn hán làm giảm sản lượng. Tình trạng khan hiếm ngũ cốc đã khiến các nhà bán lẻ phải áp dụng hạn mức mua, mặc dù sản lượng trong nước đã tăng gần 16% trong 7 tháng năm 2025.

Trước tình hình trên, tháng trước Indonesia đã tiến hành thanh tra việc phân phối kèo nhà cái châu á của nước này; phát hiện 8/35 siêu thị ở Jakarta hoàn toàn không có kèo nhà cái châu á. Báo cáo cho biết: Giá kèo nhà cái châu á tăng gần đây không phải do thiếu hụt nguồn cung mà là do quản lý kèo nhà cái châu á chưa tối ưu. kèo nhà cái châu á vốn là lương thực thiết yếu của hầu hết 280 triệu người dân Indonesia. Tính đến đầu tháng 9, kho dự trữ của Bulog (cơ quan lương thực quốc gia) đạt gần 4 triệu tấn, cao gần gấp đôi mức cuối năm 2024.

Giá thế giới thấp, kèo nhà cái châu á Việt vẫn ổn định

Trong tuần qua, giá kèo nhà cái châu á xuất khẩu ở các nước phổ biến tăng nhẹ chủ yếu do USD suy yếu; nhưng giảm đến 6 USD so với tháng trước và giảm khoảng 210 USD so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân là nguồn cung dồi dào, đặc biệt từ Ấn Độ và Trung Quốc, khiến sản lượng kèo nhà cái châu á toàn cầu đạt mức cao kỷ lục.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu kèo nhà cái châu á lớn thứ 2 thế giới nhiều năm qua, trong 8 tháng của năm 2025 mới xuất khẩu trên 5 triệu tấn kèo nhà cái châu á, giảm 24% so với năm 2024; kim ngạch đạt gần 4 tỉ USD, giảm 30%. Xuất khẩu kèo nhà cái châu á của Thái Lan cũng đã sụt giảm tháng thứ 10 liên tiếp, đặc biệt ở các thị trường quan trọng như Mỹ, Nam Phi, Senegal, Iraq, nhưng tăng ở Cameroon, Trung Quốc đại lục, Malaysia, Hồng Kông. Trước tình hình đó, hồi đầu tháng 9, Thái Lan đã tăng cường tiếp thị sản phẩm kèo nhà cái châu á tại hội chợ Fine Food (Úc) nhằm mở rộng thị phần. Trong đó, người Thái tập trung quảng bá các sản phẩm kèo nhà cái châu á đặc sản như Hom Mali.

Nước xuất khẩu kèo nhà cái châu á lớn nhất thế giới là Ấn Độ cũng đang tồn kho trên 48 triệu tấn và giá kèo nhà cái châu á xuất khẩu rơi xuống mức thấp nhất 3 năm qua. Để nâng cao giá trị hạt kèo nhà cái châu á, tuần qua, Chính phủ Ấn Độ áp dụng quy định bắt buộc các nhà xuất khẩu kèo nhà cái châu á phải đăng ký hợp đồng xuất khẩu kèo nhà cái châu á trắng (non-basmati), đồng thời thu phí xuất khẩu 8 rupee (0,09 USD)/tấn với mặt hàng này. Tương tự, kèo nhà cái châu á basmati xuất khẩu cũng bị tăng phí từ 30 rupee (0,34 USD) lên 70 rupee/tấn. Cơ chế này nhằm giúp thiết lập việc giám sát và kiểm soát tốt hơn lượng kèo nhà cái châu á thực tế được xuất khẩu, cũng như tạo ra một cơ sở dữ liệu toàn diện.

Là nước xuất khẩu kèo nhà cái châu á hàng đầu thế giới, các diễn biến liên tục nói trên đã tác động không nhỏ tới thị trường kèo nhà cái châu á VN. Câu hỏi đặt ra là: Liệu VN có đạt mục tiêu xuất khẩu kèo nhà cái châu á của năm nay trong bối cảnh nhiều bất lợi hay không? Giá kèo nhà cái châu á trong nước và xuất khẩu có bị ảnh hưởng trong quý cuối cùng của năm hay không?

Theo số liệu hải quan tính đến ngày 15.9, VN đã xuất khẩu 6,6 triệu tấn kèo nhà cái châu á, tăng 1,5% về sản lượng; kim ngạch đạt gần 3,4 tỉ USD, giảm 17% so với cùng kỳ năm 2024. Hiệp hội Lương thực VN cho biết giá kèo nhà cái châu á xuất khẩu ổn định, cụ thể như kèo nhà cái châu á thơm 5% tấm hiện được chào bán trong khoảng 440 - 465 USD/tấn, giá kèo nhà cái châu á Jasmine dao động từ 496 - 500 USD/tấn. Trong khi đó, tại thị trường nội địa, giá tăng phổ biến từ 90 - 164 đồng/kg tùy loại do nguồn cung khan hiếm.

Các doanh nghiệp xuất khẩu kèo nhà cái châu á giải thích giá kèo nhà cái châu á xuất khẩu thế giới đi xuống do nguồn cung toàn cầu đang tăng. kèo nhà cái châu á Việt dù có phân khúc thị trường riêng nhưng cũng bị tác động bởi xu hướng chung nên giá kèo nhà cái châu á trong những tháng cuối năm khó tăng mạnh trở lại. Tuy nhiên, theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), nhu cầu tiêu thụ kèo nhà cái châu á ở các nước châu Phi vẫn cao và đó là tín hiệu tích cực với kèo nhà cái châu á VN, vì ngoài Philippines thì châu Phi cũng là thị trường truyền thống. Trong một vài tuần gần đây, các nước châu Phi cũng tăng mua trở lại. Đối với thị trường Philippines, nhu cầu nhập khẩu trong năm nay vẫn còn rất lớn, đặc biệt là khi các dự báo gần đây cho thấy sản lượng của nước này sụt giảm. Người tiêu dùng Philippines vẫn ưa chuộng kèo nhà cái châu á Việt và chưa có nguồn cung nào đủ năng lực, sức cạnh tranh để thay thế. Mới đây, các quan chức Philippines cũng thừa nhận "xét ở góc độ kinh tế, nhập khẩu kèo nhà cái châu á vẫn có lợi hơn".

Vì vậy, dù bối cảnh nhiều bất lợi nhưng kèo nhà cái châu á Việt không bị tác động quá nhiều như một số thị trường khác.

Nguồn:Báo Thanh Niên

• TTWTO VCCI - (Tin tức) Hội thảo: Xuất khẩu Việt kèo nhà cái euro trước yêu cầu thẩm định chuỗi cung ứng của thị
• Thuế quan của Mỹ: Gỗ nhập khẩu vào Mỹ chịu mức thuế mới
• Mỹ tạm hoãn áp thuế 100% với hàng hóa Trung Quốc
• EU hối thúc Mỹ loại bỏ thuế quan với các sản phẩm làm từ thép
• Mỹ chơi ván cờ thuế quan, Trung Quốc sẽ phản đòn thế nào?