Tin tức

Nhận diện và vượt qua nguy cơ chiến tranh thương mại: Nhìn từ trường hợp Việt Nam

22/02/2025 464

tỷ lệ kèo góc nhà cái FTA quả thật có thể là... đường tránh, giúp xuất khẩu Việt Nam an toàn đi qua tỷ lệ kèo góc nhà cái nguy cơ thương chiến trong những ngày tháng tới. Nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng biết và cũng đủ điều kiện để đi trên con đường này”, TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), trao đổi với Kinh tế Sài Gòn.

KTSG:Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố áp thuế (bổ sung) 25% với hàng hóa từ Canada và Mexico (đang hoãn áp dụng một tháng) và 10% với hàng hóa từ Trung Quốc. Trung Quốc đã đáp trả thông qua siết xuất khẩu một số loại kim loại quan trọng và chính thức nộp đơn kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Bà nhận định như thế nào về những diễn biến này? Khả năng xảy ra một cuộc thương chiến giữa Mỹ - Trung Quốc như thế nào và tác động của nó lên thương mại toàn cầu sẽ ra sao?

TS. Nguyễn Thị Thu Trang:Có thể nói thuế quan hiện là “từ khóa” nóng nhất trong thương mại quốc tế những ngày này. Gắn liền với đó là tỷ lệ kèo góc nhà cái dự báo về tỷ lệ kèo góc nhà cái nguy cơ, nhỏ thì là “căng thẳng”, lớn có thể là “thương chiến”, giữa tỷ lệ kèo góc nhà cái nước liên quan, và thậm chí là rủi ro với cả hệ thống thương mại toàn cầu.

Trên thực tế, tỷ lệ kèo góc nhà cái lệnh áp thuế mới đây của ông Trump đã hoặc có thể dẫn tới những hành động trả đũa cũng bằng thuế quan từ tỷ lệ kèo góc nhà cái nước liên quan. Trung Quốc, như đã thấy, ngay lập tức tuyên bố tăng thuế thêm 10-15% lên một số loại khoáng sản, năng lượng, máy móc phương tiện của Mỹ từ ngày 10-2-2025 (chưa kể tỷ lệ kèo góc nhà cái biện pháp phi thuế khác như điều tra chống độc quyền Google, khởi kiện ra WTO...). Canada trước khi Mỹ hoãn lệnh áp thuế cũng đã dự kiến trả đũa bằng mức thuế bổ sung 25% lên khoảng 155 tỉ đô hàng hóa Mỹ. Tình hình có thể sẽ phức tạp hơn nhiều lần nếu ông Trump thực hiện ý định hồi tranh cử, rằng có thể sẽ áp mức thuế bổ sung 10% lên hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ bất kể chúng từ quốc gia nào.

tỷ lệ kèo góc nhà cái cuộc chiến thuế quan này nếu thành hiện thực chắc chắn sẽ tạo ra những hệ quả nghiêm trọng. Bị tác động trước hết là giá cả của hàng hóa, sức cạnh tranh, nguồn đầu vào và lợi nhuận của doanh nghiệp, túi tiền và hành vi của người tiêu dùng ở tỷ lệ kèo góc nhà cái nước liên quan. Liền sau đó là những ảnh hưởng sâu rộng tới dòng chảy thương mại thế giới khi hàng hóa bị chặn do thuế quan cao có thể sẽ đổ bộ vào tỷ lệ kèo góc nhà cái khu vực khác thay thế. Tiếp đến là dòng đầu tư vào tỷ lệ kèo góc nhà cái chuỗi sản xuất có thể giảm sút do những e ngại tình trạng bất ổn, hoặc bị chuyển dịch khỏi tỷ lệ kèo góc nhà cái khu vực liên quan. Và tất nhiên, sau rốt sẽ là những ảnh hưởng lên tăng trưởng kinh tế nói chung trên toàn cầu.

Trong thương chiến, tránh bỏ trứng vào một giỏ sẽ không chỉ là bài học được khuyên nên làm mà có thể là giải pháp sống còn để bảo đảm cho xuất khẩu Việt Nam có thể tiếp tục duy trì ổn định và phát triển.

Trong lâu dài, không chỉ hàng hóa mà cả hệ thống thương mại toàn cầu cũng có thể sẽ bị ảnh hưởng từ gốc rễ.

Phải biết rằng trong hơn ba thập niên (từ giữa thập niên 1990 đến cuối những năm 2010), thương mại thế giới đã chứng kiến sự phát triển ấn tượng chủ yếu nhờ vào hệ thống tỷ lệ kèo góc nhà cái quy tắc thương mại đa phương trong khuôn khổ WTO, mà “ba chân kiềng” là “không phân biệt đối xử”, “minh bạch” và “tính có thể dự đoán trước”. Áp dụng trong trường hợp thuế quan, điều này có nghĩa là một nước không thể áp thuế cao hơn mức đã cam kết, không thể áp đặt tỷ lệ kèo góc nhà cái mức thuế khác nhau lên tỷ lệ kèo góc nhà cái đối tác vì tỷ lệ kèo góc nhà cái lý do kinh tế - chính trị, và cũng không thể đơn phương trả đũa trước hành động mà mình cho là không đúng của đối tác.

Trong khi đó, những biện pháp thuế quan của ông Trump, cũng như tỷ lệ kèo góc nhà cái động thái trả đũa của tỷ lệ kèo góc nhà cái bên liên quan, đã triệt để phá vỡ tỷ lệ kèo góc nhà cái quy tắc quan trọng này, nhất là khi chúng được áp dụng mà chẳng cần viện dẫn (dù chỉ là hình thức) đến bất kỳ căn cứ pháp lý nào (điều hoàn toàn khác so với tỷ lệ kèo góc nhà cái lệnh áp thuế bổ sung trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump). Nếu đây là tiền lệ cho những hành động tương tự ở tỷ lệ kèo góc nhà cái khía cạnh khác hoặc với tỷ lệ kèo góc nhà cái công cụ khác, có thể dự đoán được thương mại thế giới sẽ bất ổn và bị tổn hại nghiêm trọng như thế nào trong lâu dài.

Tuy nhiên, trên thực tế cũng có những nhân tố cho thấy nguy cơ chiến tranh thương mại có thể thành hiện thực, nhưng ở quy mô không lớn như lo ngại, ít nhất là với tỷ lệ kèo góc nhà cái định hướng cho tới hiện tại. Ông Trump dường như đang sử dụng công cụ thuế quan không đơn thuần là để đạt được tỷ lệ kèo góc nhà cái mục tiêu kinh tế mà còn để tạo sức ép và lợi thế đàm phán của Mỹ về tỷ lệ kèo góc nhà cái lợi ích khác trong chính sách “Nước Mỹ trên hết” của mình, như vấn đề biên giới và nhập cư với Mexico và Colombia, vấn đề thuốc giảm đau với Canada và Trung Quốc... tỷ lệ kèo góc nhà cái nước liên quan, kể cả Trung Quốc, có lẽ cũng đã nhận được tín hiệu này của ông Trump và đang chuẩn bị tâm thế cũng như tỷ lệ kèo góc nhà cái “lá bài” cần thiết cho những đàm phán tiếp theo với Mỹ. Và dường như nếu Mỹ đạt được tỷ lệ kèo góc nhà cái lợi ích đủ lớn từ tỷ lệ kèo góc nhà cái đàm phán này, sức ép về thuế quan với tỷ lệ kèo góc nhà cái nước liên quan sẽ được rút lại hoặc chí ít cũng sẽ được giảm bớt.

tỷ lệ kèo góc nhà cái kịch bản với Việt Nam

KTSG: Việt Nam nằm trong tốp 5 quốc gia có mức thặng dư thương mại với Mỹ lớn nhất trên thế giới. Với chính sách thuế quan của ông Trump, theo bà, nguy cơ mà Việt Nam trở thành một nước phải gánh chịu rủi ro trừng phạt thương mại từ Mỹ như thế nào? Bà hình dung ra sao về tỷ lệ kèo góc nhà cái tình huống có thể xảy ra?

- Ông Trump trước nay luôn có quan điểm tiêu cực về thâm hụt thương mại khi cho rằng đây là biểu hiện yếu kém của nền kinh tế Mỹ và là bằng chứng cho thấy đối tác đang có chính sách thương mại không công bằng với nước này. Còn nhớ ở nhiệm kỳ trước, ông Trump đã cho áp dụng một loạt biện pháp thuế khác nhau nhắm vào tỷ lệ kèo góc nhà cái nền kinh tế có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ, phần lớn thông qua sử dụng Mục 301 Đạo luật Thương mại 1974 của nước này.

Nếu trong điều kiện thông thường, thuế quan theo FTA đã là lợi thế quan trọng, thì trong điều kiện chiến tranh thương mại, ưu đãi thuế quan FTA thậm chí có thể là công cụ quyết định thành công trong cạnh tranh tỷ lệ kèo góc nhà cái đơn hàng xuất khẩu. Lợi thế là vậy nhưng vấn đề của chúng ta là khả năng tận dụng tỷ lệ kèo góc nhà cái ưu đãi thuế quan FTA này.

Tin tốt là trong những ngày đầu nhiệm kỳ thứ 2 này, ông Trump dường như chưa để tâm lắm tới vấn đề thâm hụt thương mại như trong nhiệm kỳ đầu. tỷ lệ kèo góc nhà cái quan ngại khiến ông Trump áp thuế bổ sung với Canada, Mexico hay Trung Quốc hồi đầu tháng 2 không bao gồm lý do này, dù rằng đúng là hai trong số ba nước này cũng đồng thời đứng trong tốp tỷ lệ kèo góc nhà cái đối tác Mỹ chịu thâm hụt lớn nhất.

Một số chuyên gia cho rằng ông Trump đang tập trung gây sức ép thương mại nhắm vào tỷ lệ kèo góc nhà cái đối tác mà ông cho rằng Mỹ có thể đạt được lợi ích tương đối, về kinh tế hoặc về tỷ lệ kèo góc nhà cái vấn đề khác, trong chính sách “Nước Mỹ trên hết”. Và trong tương quan này thì Việt Nam, dù có thặng dư thương mại lớn với Mỹ nhưng chỉ chiếm một tỷ trọng rất khiêm tốn (3-4%) trong tổng nhập khẩu của Mỹ, có lẽ chưa tạo ra ảnh hưởng quá lớn đến lợi ích của Mỹ và vì thế chưa phải là mục tiêu trong tầm ngắm của Mỹ trong tương lai gần.

Mặc dù vậy, số liệu mà Bộ Thương mại Mỹ vừa mới công bố ngày 5-2-2025, cho thấy thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ năm 2024 đạt mức kỷ lục trong lịch sử với 1.200 tỉ đô la, có thể sẽ một lần nữa thu hút sự chú ý của ông Trump với vấn đề này. Và cũng theo số liệu mới công bố này thì Việt Nam đứng thứ 4 về thặng dư với Mỹ, sau Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) và Mexico.

Còn nhớ vào cuối nhiệm kỳ trước của ông Trump, Việt Nam khi đó dù chỉ trong tốp 7 cũng đã bị Mỹ điều tra theo Mục 301 với cáo buộc về định giá thấp tiền tệ và kiểm soát khai thác và thương mại gỗ bất hợp pháp. Rất may là cuộc điều tra sau đó đã kết thúc với kết quả tích cực, sau tỷ lệ kèo góc nhà cái nỗ lực chứng minh và tự điều chỉnh của Việt Nam.

Do đó, theo kịch bản lạc quan, trong tương lai gần, Việt Nam có lẽ chưa phải là đối tượng bị nhắm tới của tỷ lệ kèo góc nhà cái biện pháp không mong muốn ở thị trường Mỹ. Mặc dù vậy, vẫn có một tỷ lệ nhất định xảy ra kịch bản kém lạc quan hơn, dù khả năng là thấp.

KTSG: Trong một cuộc họp mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu cần chuẩn bị kịch bản cho khả năng chiến tranh thương mại. Tương ứng với tỷ lệ kèo góc nhà cái tình huống nêu trên, kịch bản ứng phó sẽ như thế nào?

- Từ những quan sát ở trên, có thể thấy đang tồn tại song song những kịch bản lạc quan và không lạc quan lắm, cho cả nguy cơ chiến tranh thương mại giữa Mỹ với tỷ lệ kèo góc nhà cái đối tác và nguy cơ Mỹ có hành động nhắm vào xuất khẩu của Việt Nam.

Là một nền kinh tế có độ mở cao, với Mỹ chiếm gần 30% kim ngạch xuất khẩu và Trung Quốc là nguồn cung của 38% kim ngạch nhập khẩu, việc chuẩn bị sẵn sàng cho tỷ lệ kèo góc nhà cái kịch bản này như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là rất quan trọng.

Ở kịch bản nào đi nữa, trong quan hệ với Mỹ, chúng ta vẫn luôn cần có một chiến lược bài bản và tổng thể nhằm giải quyết mối quan ngại về thâm hụt thương mại của phía Mỹ. Chiến lược này có thể bao gồm tỷ lệ kèo góc nhà cái giải pháp đa dạng hóa tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường xuất khẩu; tăng cường mua hàng hóa từ Mỹ, đặc biệt là những sản phẩm Mỹ có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu; đấu tranh quyết liệt chống gian lận thương mại, xuất xứ để không bị lợi dụng; và tiếp tục thúc đẩy tỷ lệ kèo góc nhà cái hoạt động ngoại giao và hợp tác với phía Mỹ để kịp thời nhận diện và phối hợp xử lý tỷ lệ kèo góc nhà cái vướng mắc, nếu có. Chúng ta cũng cần chuẩn bị phương án để phản ứng kịp thời, chủ động và linh hoạt trong quan hệ thương mại - đầu tư với Mỹ khi tình huống không mong muốn xảy ra.

Mặt khác, để tránh nguy cơ là bãi đáp cho dòng hàng hóa chuyển hướng hoặc dư thừa, duy trì cạnh tranh lành mạnh và công bằng ở thị trường nội địa, chúng ta cũng cần có chiến lược ứng phó thích hợp, tập trung vào tỷ lệ kèo góc nhà cái công cụ kiểm soát nhập khẩu để bảo đảm chỉ tỷ lệ kèo góc nhà cái hàng hóa đáp ứng tỷ lệ kèo góc nhà cái tiêu chuẩn quy định, tuân thủ tỷ lệ kèo góc nhà cái yêu cầu về thuế, phí và tỷ lệ kèo góc nhà cái quy định liên quan mới có thể tiếp cận thị trường.

Tất nhiên, trong “nguy” có “cơ”, ở tỷ lệ kèo góc nhà cái kịch bản chiến tranh thương mại không trực diện liên quan tới Việt Nam, doanh nghiệp cũng có thể tranh thủ tận dụng những cơ hội (nếu có), ví dụ những khoảng trống thị trường mở ra bất chợt hoặc những nguồn cung đầu vào cho sản xuất có thể có giá hợp lý hơn trong một giai đoạn nào đó.

Tận dụng tỷ lệ kèo góc nhà cái FTA thế nào?

KTSG: Mở rộng thị trường luôn là một giải pháp được tỷ lệ kèo góc nhà cái nhà quản lý, tỷ lệ kèo góc nhà cái chuyên gia kinh tế đưa ra. Thưa bà, với số lượng hiệp định thương mại tự do (FTA) chúng ta tham gia, giải pháp này có thể thực hiện một cách thuận lợi hay không, cụ thể như thế nào?

- Khi thương mại thế giới bất ổn, đặc biệt là ở tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường mà chúng ta phụ thuộc lớn, đa dạng hóa thị trường thông qua việc khai thác hiệu quả tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường chưa phát huy hết tiềm năng và mở rộng tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường mới là yêu cầu cấp bách. Trong thương chiến, tránh bỏ trứng vào một giỏ sẽ không chỉ là bài học được khuyên nên làm mà có thể là giải pháp sống còn để bảo đảm cho xuất khẩu Việt Nam có thể tiếp tục duy trì ổn định và phát triển.

Việc Việt Nam đã có 16 FTA đang có hiệu lực với 54 đối tác thương mại là nền tảng không thể tốt hơn để chúng ta thực hiện chiến lược đa dạng hóa thị trường một cách ổn định và ưu tiên. Nếu trong điều kiện thông thường, thuế quan theo FTA đã là lợi thế quan trọng, thì trong điều kiện chiến tranh thương mại, ưu đãi thuế quan FTA thậm chí có thể là công cụ quyết định thành công trong cạnh tranh tỷ lệ kèo góc nhà cái đơn hàng xuất khẩu. Đó là chưa kể tỷ lệ kèo góc nhà cái điều kiện thuận lợi khác được tạo ra từ tỷ lệ kèo góc nhà cái cam kết giảm thiểu hàng rào phi thuế và tạo thuận lợi thương mại trong tỷ lệ kèo góc nhà cái FTA này.

Lợi thế là vậy nhưng vấn đề của chúng ta là khả năng tận dụng tỷ lệ kèo góc nhà cái ưu đãi thuế quan FTA này. Theo tỷ lệ kèo góc nhà cái điều tra của Trung tâm WTO và Hội nhập thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tỷ lệ tỷ lệ kèo góc nhà cái doanh nghiệp biết về tỷ lệ kèo góc nhà cái cam kết FTA có lợi cho mình chỉ chiếm khoảng 15-25%, tỷ lệ tận dụng được tỷ lệ kèo góc nhà cái cam kết này còn thấp hơn nữa. Một khảo sát gần đây cũng của đơn vị này cho thấy phần lớn tỷ lệ kèo góc nhà cái doanh nghiệp làm thủ tục xin chứng nhận xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan FTA cho hàng hóa xuất khẩu một cách thụ động, do nhà nhập khẩu yêu cầu. Nói cách khác, doanh nghiệp hoặc là chưa biết, hoặc là chưa chủ động biến tỷ lệ kèo góc nhà cái ưu đãi thuế quan FTA thành lợi thế của mình khi tìm kiếm khách hàng hay đàm phán tỷ lệ kèo góc nhà cái đơn hàng xuất khẩu.

Bên cạnh đó, một tỷ lệ đáng kể doanh nghiệp cho biết việc tiếp cận thị trường, đặc biệt là tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường mới, rất khó khăn. Khách hàng ở những nơi này hầu như chưa biết đến sản phẩm của Việt Nam, chi phí nghiên cứu thị trường và quảng bá quá lớn, thiếu kênh kết nối với người mua nước ngoài...

Đó là chưa kể tới tỷ lệ kèo góc nhà cái hạn chế cố hữu của doanh nghiệp, nhất là tỷ lệ kèo góc nhà cái doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, trong năng lực đáp ứng tỷ lệ kèo góc nhà cái tiêu chuẩn truyền thống lẫn tỷ lệ kèo góc nhà cái tiêu chuẩn mới về xanh, bền vững ở tỷ lệ kèo góc nhà cái thị trường.

Nói cách khác, tỷ lệ kèo góc nhà cái FTA quả thật có thể là... đường tránh, giúp xuất khẩu Việt Nam an toàn đi qua tỷ lệ kèo góc nhà cái nguy cơ thương chiến trong những ngày tháng tới. Nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng biết và cũng đủ điều kiện để đi trên con đường này.

KTSG: Để sử dụng con đường tránh an toàn này thì chúng ta phải làm thế nào?

- Tất nhiên câu trả lời trước hết là ở từng doanh nghiệp, ở tỷ lệ kèo góc nhà cái nỗ lực tự tìm hiểu, nâng cao năng lực và tiếp cận thị trường của họ.

Mặc dù vậy, trên bình diện cả nền kinh tế, sự tham gia của tỷ lệ kèo góc nhà cái cơ quan, tổ chức liên quan (như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, tỷ lệ kèo góc nhà cái cơ quan đại diện và xúc tiến thương mại ở nước ngoài, VCCI và tỷ lệ kèo góc nhà cái hiệp hội...) là đặc biệt có ý nghĩa. Những hỗ trợ của tỷ lệ kèo góc nhà cái đơn vị này với số đông tỷ lệ kèo góc nhà cái doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu sẽ tạo ra những hiệu quả cộng hưởng lớn trong khi lại ít tốn kém hơn rất nhiều so với chi phí từng doanh nghiệp có thể phải bỏ ra để tự bươn chải.

Điều này đặc biệt có ý nghĩa ở những khâu mà doanh nghiệp nào cũng phải thực hiện tương tự nhau hoặc có thể cùng hưởng lợi. Ví dụ như tỷ lệ kèo góc nhà cái thông tin, hướng dẫn về cách thức tận dụng tỷ lệ kèo góc nhà cái ưu đãi thuế quan, về thực hiện tỷ lệ kèo góc nhà cái tiêu chuẩn chất lượng vệ sinh an toàn, về tỷ lệ kèo góc nhà cái quy định, luật lệ của thị trường xuất khẩu hay về nhu cầu, thị hiếu khách hàng... Tương tự, tỷ lệ kèo góc nhà cái chiến dịch quốc gia quảng bá thương hiệu sản phẩm Việt với khách hàng nước ngoài, tỷ lệ kèo góc nhà cái kênh kết nối nhà sản xuất xuất khẩu Việt Nam với tỷ lệ kèo góc nhà cái đối tác nhập khẩu đáng tin cậy... có thể mang lại lợi ích cùng lúc cho hàng ngàn doanh nghiệp.

Trong một chừng mực nhất định, những hành động hỗ trợ chung ở những khía cạnh tưởng như đơn lẻ này có thể là cách thức để cả nền sản xuất xuất khẩu Việt Nam, thay vì chỉ một vài doanh nghiệp, có thể tận dụng tỷ lệ kèo góc nhà cái FTA để ứng phó và thuận lợi vượt qua tỷ lệ kèo góc nhà cái nguy cơ thương chiến trong thời gian tới.

Nguồn: Tạp chí Kinh Tế Sài Gòn

Các bài khác