Tin tức

Hai năm thực thi Hiệp định kèo nhà cái video: Tỷ lệ tận dụng ưu đãi chưa như kỳ vọng

16/01/2024 144

Đây là nhận định của các chuyên gia sau 2 năm Việt Nam thực hiện Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (kèo nhà cái video).

Hiệp định kèo nhà cái video đã chính thức có hiệu lực với Việt Nam từ ngày 1/1/2022. Quãng thời gian 2 năm thực thi hiệp định này tuy còn ngắn song bước đầu có thể nhận thấy những nội dung đáng lưu ý cho thời gian tiếp theo, báo cáo mới đây về kinh tế Việt Nam năm 2023 của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhìn nhận.

Báo cáo của CIEM cho biết, tỷ trọng xuất nhập khẩu của Việt Nam với các quốc gia trong Hiệp định kèo nhà cái video nhìn chung giữ xu hướng giảm. Tỷ trọng kim ngạch xuất nhập khẩu sang các nước kèo nhà cái video trên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng từ 45,7% năm 2012 lên 44,2% năm 2018, sau đó giảm còn 39,5% năm 2022.

Cùng đó tỷ lệ tận dụng ưu đãi trong kèo nhà cái video của Việt Nam còn tương đối thấp (0,67%) và cũng là thấp nhất trong số các FTA mà hiện Việt Nam đã tham gia. Tuy vậy, góc nhìn về tận dụng ưu đãi trong FTA ở khu vực kèo nhà cái video cần được mở rộng, bởi kèo nhà cái video được thiết lập trên cơ sở đã có một loạt FTA ở khu vực Đông Á. Chính vì vậy, việc hiện thực hóa kèo nhà cái video đã tạo thêm động lực cho các hoạt động tận dụng FTA ở khu vực này (trong đó có các FTA của ASEAN) trong bối cảnh khó khăn do dịch COVID-19.

Về những khó khăn thách thức, nhóm nghiên cứu của CIEM lưu ý, một thách thức lớn đối với doanh nghiệp ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng là kèo nhà cái video có thể tạo ra nguy cơ chuyển hướng thương mại, cụ thể là tăng cạnh tranh với Trung Quốc.

“Là thành viên của kèo nhà cái video, Trung Quốc được hưởng ưu đãi thuế và do đó làm mất lợi thế cạnh tranh trước đây của doanh nghiệp Việt Nam. So với các quốc gia thành viên, các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu về quy mô vốn, trình độ công nghệ, kỹ năng quản lý và lao động. Vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam gặp nhiều bất lợi khi cạnh tranh trên các thị trường, đặc biệt là khó có thể cạnh tranh với Trung Quốc”, báo cáo viết.

Cùng đó kèo nhà cái video có thể làm gia tăng nhập siêu của Việt Nam. Áp lực cạnh tranh gia tăng với các ngành sản xuất trong nước khi hàng hóa từ các nước khác có thể đưa vào Việt Nam với mức thuế suất thấp hơn. Thực tế, số liệu nhập siêu giai đoạn trước 2020 với các nước kèo nhà cái video ít nhiều đã phản ánh lo ngại này.

Đặc biệt, thách thức lớn nhất là việc các cơ quan, doanh nghiệp không có tư duy phù hợp đối với tiếp cận và khai thác cơ hội từ kèo nhà cái video. Một bộ phận cơ quan, doanh nghiệp còn nhìn nhận kèo nhà cái video là “tiêu chuẩn thấp”, ít lợi ích hơn so với các Hiệp định khác như EVFTA, CPTPP...

Ở một chừng mực khác, cách khai thác kèo nhà cái video vẫn chưa đặt trong chiến lược tổng thể để tận dụng các FTA, trong đó có các FTA của ASEAN – vốn đặt nền móng cho việc hình thành kèo nhà cái video. Ngược lại, nếu không tính tới các xu hướng điều chỉnh quy định và chính sách ở các thị trường kèo nhà cái video sau năm 2022, thì doanh nghiệp có thể bị động, thậm chí suy giảm khả năng cạnh tranh khi khai thác các thị trường này.

Nguồn:Báo Công Thương

Các bài khác