Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (tỷ lệ kèo góc nhà cái) có hiệu lực với Việt Nam được gần 3 năm. Chuyển biến thương mại, đầu tư dưới tác động của tỷ lệ kèo góc nhà cái chưa thật rõ ràng. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần có giải pháp tận dụng tốt cơ hội từ tỷ lệ kèo góc nhà cái mang lại.

“Nội luật hóa” văn bản pháp luật còn chậm

Tại hội thảo “Hoạt động xây dựng pháp luật thực thi tỷ lệ kèo góc nhà cái - Đánh giá hiệu quả thực hiện và hàm ý chính sách”, ngày 10/11/2021, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, Hiệp định tỷ lệ kèo góc nhà cái đã có hiệu lực với Việt Nam được gần 3 năm, thì có đến 2 năm các thành viên tỷ lệ kèo góc nhà cái nói chung và Việt Nam nói riêng bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19 toàn cầu. “Do đó, những chuyển biến về thương mại và đầu tư dưới tác động của tỷ lệ kèo góc nhà cái chưa được phát huy một cách thật rõ ràng”, ông Phòng nói.

Mặc dù vậy theo ông Phòng, công tác xây dựng pháp luật thực thi các cam kết của Việt Nam trong tỷ lệ kèo góc nhà cái đã được thực hiện tích cực và thu được kết quả nhất định.

Khảo sát của VCCI cho thấy qua rà soát đến nay, có tổng cộng 11 văn bản quy phạm pháp luật được ban hành để thực thi các cam kết tỷ lệ kèo góc nhà cái có hiệu lực ngay và 4 văn bản đang được soạn thảo để chuẩn bị thực thi các cam kết tỷ lệ kèo góc nhà cái có hiệu lực theo lộ trình trong giai đoạn 2019 - 2021.

Trong đó, có 2 luật, 2 nghị định và 7 thông tư, thực thi 63 nhóm cam kết tỷ lệ kèo góc nhà cái về thương mại hàng hóa, sở hữu trí tuệ, mua sắm công, lao động... đều đảm bảo phù hợp với Hiến pháp Việt Nam, đúng thẩm quyền, trình tự, thể thức và cơ bản hài hòa, không mâu thuẫn với các quy định khác trong hệ thống pháp luật liên quan.

Tuy nhiên có một số văn bản cũng bộc lộ hạn chế. Bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, VCCI cho biết, về thời điểm ban hành và có hiệu lực, mặc dù tất cả đều được soạn thảo và ban hành trong thời gian ngắn hơn quy trình thông thường theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nếu so sánh với mốc 14/1/2019 theo yêu cầu của tỷ lệ kèo góc nhà cái thì trung bình mỗi văn bản này ban hành chậm 246 ngày.

Về tính khả thi, theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, mặc dù hầu như tất cả các văn bản đều được thiết kế hợp lý, rõ ràng, chặt chẽ, bảo đảm khả thi trên thực tế, nhưng vẫn gây ra một số vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai (nhất là liên quan tới các quy định về quy tắc xuất xứ, xác minh xuất xứ, đấu thầu quyền nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng). Đây là những hạn chế mà các bộ, ngành cần được cải thiện trong thời gian tới.

Nâng tầm tư duy làm luật

Cũng tại hội thảo, ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cho hay, qua tổng hợp báo cáo của các tỉnh thành sau 1 năm thực thi tỷ lệ kèo góc nhà cái, có hơn 460 văn bản pháp luật ở cấp địa phương đã được sửa đổi, ban hành. Dù có nhiều văn bản không nói đích danh về tỷ lệ kèo góc nhà cái, nhưng lại có những nội dung đề cập đến tỷ lệ kèo góc nhà cái.

Ông Khanh đánh giá, con số nói trên cho thấy cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương đều vào cuộc rà soát các văn bản pháp luật nhằm đảm bảo tương thích với Hiệp định tỷ lệ kèo góc nhà cái. “Việt Nam đã thực sự quyết tâm đảm bảo hệ thống pháp luật sau khi gia nhập tỷ lệ kèo góc nhà cái là tương thích với hiệp định này”, ông Khanh nói.

Ông Khanh cũng cho rằng, đối với cả 2 hiệp định EVFTA và tỷ lệ kèo góc nhà cái, tư duy làm luật của Việt Nam đã được nâng tầm. “Chúng ta đã chấp nhận một tiêu chuẩn cao hơn, không chỉ dừng lại ở WTO và đã quan tâm đến tỷ lệ kèo góc nhà cái. Việc quan tâm tới tỷ lệ kèo góc nhà cái tức là quan tâm ở mức tiêu chuẩn cao hơn hẳn, điều này rất đáng để kì vọng trong việc ban hành các văn bản pháp luật trong thời gian tới”, ông nói.

Tại hội thảo, chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan - nguyên Phó Chủ tịch VCCI, cũng đồng thuận với việc cần nâng tầm tư duy làm luật, “nội luật hóa” các cam kết thực thi hiệp định thương mại tự do, nhất là các hiệp định thế hệ mới. Việt Nam cần nhanh chóng thể chế hóa các cam kết tham gia tỷ lệ kèo góc nhà cái để giúp doanh nghiệp và nền kinh tế nâng cao khả năng cạnh tranh và tận dụng sớm những lợi thế ưu đãi hàng hóa, thuế suất mang lại.

Bà Phạm Chi Lan cũng đưa ra cảnh báo, hiện nay một số nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Anh, Đài Loan đã nộp đơn đề nghị tham gia tỷ lệ kèo góc nhà cái. Đây là những nền kinh tế có khả năng cạnh tranh cao hơn nhiều so với Việt Nam.

“Trung Quốc có nhiều lợi thế về xuất khẩu hàng hóa, Anh và Đài Loan cũng có nền kinh tế phát triển, hệ thống luật pháp hoàn chỉnh, khả năng thực thi các hiệp định thương mại cao và “khôn ngoan” trong đàm phán để đạt được lợi ích. Chính vì vậy, Việt Nam cần nội luật hóa các văn bản thực hiện tỷ lệ kèo góc nhà cái sao cho có tính khả thi cao, theo hướng tạo thuận lợi tối đa xuất khẩu các mặt hàng được ưu đãi thuế theo cam kết…”- bà Phạm Chi Lan nói.

Nguồn:Thời báo Tài chính Việt tỷ lệ kèo góc nhà cái

• Mỹ giữ thuế chip Trung Quốc ở mức 0%, lên kế hoạch áp thuế từ năm 2027
• Thỏa thuận thương mại Indonesia-Mỹ được tháo gỡ, có thể ký trong tháng sau
• Trung Quốc kiện Ấn Độ lên WTO về vấn đề pin năng lượng mặt trời
• Ấn Độ và Mỹ tiến đến giai đoạn cuối đàm phán FTA
• Thương mại toàn cầu chông chênh sau một năm đầy biến động