Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp (VNTLAS)

Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp (VNTLAS) chính là cốt lõi của VPA, đây là hệ thống đảm bảo kết quả kèo nhà cái sản phẩm gỗ được xác minh hợp pháp dựa trên những yêu cầu cụ thể trong toàn bộ kết quả kèo nhà cái quá trình của chuỗi cung, từ khi gỗ còn trong rừng hay từ thời điểm gỗ được nhập khẩu cho đến điểm cuối cùng là xuất khẩu hay gỗ được bán ra.

Hệ thống VNTLAS có 7 yếu tố:

1. Định nghĩa gỗ hợp pháp

Định nghĩa gỗ hợp pháp nêu kết quả kèo nhà cái khía cạnh của nước đối tác trong VPA, theo đó hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp đánh giá được kết quả kèo nhà cái bằng chứng, chứng minh được sự tuân thủ pháp luật. Định nghĩa gỗ hợp pháp của Việt Nam (LD) được chia thành hai phần: cho tổ chức (kết quả kèo nhà cái doanh nghiệp bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân và kết quả kèo nhà cái hợp tác xã) và cho cá nhân (kết quả kèo nhà cái hộ gia đình, cá nhân, và kết quả kèo nhà cái cộng đồng thôn cư). Xem thêm câu hỏi bên dưới để có thêm thông tin về định nghĩa gỗ hợp pháp trong VPA giữa Việt Nam và EU.

2. kết quả kèo nhà cái bằng chứng xác minh sự tuân thủ pháp luật (Verifiers of legal compliance):

kết quả kèo nhà cái bằng chứng xác minh là những giấy tờ tài liệu được đề cập đến trong định nghĩa gỗ hợp pháp quy định đối với hộ gia đình và kết quả kèo nhà cái tổ chức để chứng minh sự tuân thủ về luật pháp. Cần phân biệt bằng chứng tĩnh và bằng chứng động:

• Bằng chứng tĩnh được sử dụng để xác minh việc tuân thủ pháp luật của cá nhân hay tổ chức về mặt hoạt động hay mặt tổ chức trong khai thác, chế biến, vận tải, hay buôn bán gỗ.
• Bằng chứng động được sử dụng để xác minh sự tuân thủ pháp luật về nguồn gỗ và gỗ trong lưu thông ở từng giai đoạn của chuỗi cung.

3. Kiểm soát chuỗi cung (Supply chain controls):

Kiểm soát chuỗi cung là đảm bảo kết quả kèo nhà cái sản phẩm gỗ được xác minh là hợp pháp trong toàn bộ quá trình gắn với chuỗi cung ứng. Kiểm soát chuỗi cung cũng ngăn chặn việc trà trộn kết quả kèo nhà cái sản phẩm được xác minh hợp pháp với kết quả kèo nhà cái sản phẩm chưa được xác minh trong chuỗi cung ứng. Kiểm soát chuỗi cung được áp dụng trong toàn bộ ba điểm kiểm soát chuỗi cung trọng yếu trong VNTLAS:

• Khi nguồn gỗ bắt đầu vào hệ thống VNTLAS: Việt nam có trách nhiệm kiểm soát nghiêm ngặt việc quản lý và khai thác gỗ trong nước từ rừng tự nhiên, và kiểm tra cho phép gỗ tịch thu đi vào chuỗi cung trong hệ thống VNTLAS. Đảm bảo sự tuân thủ của gỗ nhập khẩu, Việt Nam sẽ ban hành kết quả kèo nhà cái văn bản pháp luật yêu cầu kết quả kèo nhà cái nhà nhập khẩu tiến hành trách nhiệm giải trình để đảm bảo gỗ nhập khẩu được khai thác, chế biến và xuất khẩu hợp pháp với pháp luật của nước khai thác.
• kết quả kèo nhà cái khâu trung gian: Kiểm soát thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu để có thể phân tích dữ liệu để giám sát khối lượng gỗ trong kết quả kèo nhà cái giai đoạn và giữa kết quả kèo nhà cái điểm trong chuỗi cung; và có thanh tra kiểm tra thực tế đặc biệt trên cơ sở phân tích dữ liệu trong chuỗi cung.
• Xuất khẩu sang bất cứ thị trường nào: Cách tiếp cận dựa trên rủi ro sẽ được áp dụng, dựa vào phân loại của hệ thống phân loại tổ chức (OCS) - xem thêm bên dưới, để xác minh kết quả kèo nhà cái lô hàng xuất sang EU và kết quả kèo nhà cái nước ngoài EU.

4. Xác minh sự tuân thủ (Verification of compliance)

Xác minh việc tuân thủ là công tác kiểm tra để đảm bảo rằng tất cả kết quả kèo nhà cái yêu cầu trong định nghĩa gỗ hợp pháp (LD) quy định trong VPA và kiểm soát chuỗi cung được áp dụng đầy đủ thì khi đó sản phẩm gỗ mới được coi là hợp pháp. Việt Nam sẽ xây dựng một hệ thống phân loại doanh nghiệp (OCS) để đánh giá định kỳ mức độ rủi ro của tất cả kết quả kèo nhà cái tổ chức về tính tuân thủ của với kết quả kèo nhà cái yêu cầu của hệ thống VNTLAS để áp dụng kết quả kèo nhà cái biện pháp xác minh phù hợp, một cách hiệu quả, nhanh chóng và kịp thời. hệ thống OCS sẽ do Cục Kiểm lâm hoặc một cơ quan được Chính phủ giao nhiệm vụ vận hành. Hệ thống OCS sẽ hỗ trợ Cục Kiểm lâm quản lý việc vi phạm pháp luật về mặt lâm nghiệp và kết quả kèo nhà cái ngành liên quan đề cập trong định nghĩa về tính hợp pháp.

5. Cấp phép FLEGT (FLEGT licensing)

Khi hệ thống VNTLAS đi vào vận hành, hệ thống này sẽ cấp giấy phép cho từng lô sản phẩm gỗ xuất sang thị trường EU. Những lô hàng được cấp phép là những lô hàng và nhà xuất khẩu phải đáp ứng toàn bộ yêu cầu nêu trong định nghĩa hợp pháp, kiểm soát chuỗi cung và kết quả kèo nhà cái thủ tục xác minh nêu trong hệ thống VNTLAS.

6. Thanh tra nội bộ và cơ chế phản hồi (Internal inspections and a feedback mechanism)

kết quả kèo nhà cái cơ quan chính phủ có thể tranh tra và phát hiện kết quả kèo nhà cái lỗ hổng về pháp luật, quy chế, hay cơ chế quản lý và đề xuất giải pháp, cũng như ngăn chặn và chống lại việc tham nhũng hay ngăn ngừa hoặc giải quyết kết quả kèo nhà cái vụ vi phạm pháp luật. Sẽ có cơ chế để kết quả kèo nhà cái bên liên quan có thể khiếu nại và có phản hồi về những vấn đề liên quan đến hệ thống VNTLAS và việc cấp giấy phép FLEGT.

7.Đánh giá độc lập (Independent evaluation)

Đánh giá độc lập là việc đánh giá định kỳ việc thực hiện, hiệu lực, và tín nhiệm của hệ thống VNTLAS để xác định, tài liệu hóa, và báo cáo bất cứ một hành động không tuân thủ hay điểm yếu nào trong hệ thống. Người/cơ quan đánh giá độc lập sẽ đề xuất kết quả kèo nhà cái biện pháp cải thiện lên ủy ban Thực thi hỗn hợp giữa Việt Nam và EU.

8. Sơ đồ: kết quả kèo nhà cái yếu tố chính trong hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp của Việt Nam

Hệ thống phân loại Tổ chức (OCS) và xác minh dựa trên rủi ro, bao gồm:

kết quả kèo nhà cái tiêu chí và loại rủi ro. Tổ chức được phân loại theo kết quả kèo nhà cái tiêu chí sau:

• Tuân thủ kết quả kèo nhà cái bằng chứng động nhằm đảm bảo chỉ SD gỗ HP
• Cam kết thực hiện đầy đủ kết quả kèo nhà cái tuyên bố KS chuỗi cung và yêu cầu báo cáo.
• Tuân thủ kết quả kèo nhà cái bằng chứng tĩnh

Tổ chức được phân làm 2 loại:

• Loại 1: Tuân thủ đầy đủ kết quả kèo nhà cái tiêu chí trên
• Loại 2: Không tuân thủ đầy đủ kết quả kèo nhà cái tiêu chí trên

Áp dụng OCS:

• Vận hành liên tục, thông qua tự đánh giá của tổ chức và xác minh của Chi cục Kiểm lâm tỉnh hoặc kết quả kèo nhà cái tổ chức khác được phép của chính phủ.

• Chính phủ Việt Nam ban hành văn bản hướng dẫn thi hành cụ thể.

Quy trình		Yêu cầu /định kỳ
1. Đánh giá phân loại tổ chức định kỳ	Đăng ký vào Hệ thống OCS	Tất cả kết quả kèo nhà cái tổ chức thuộc chuỗi cung VNTLAS phải đăng ký vào hệ thống OCS.
	kết quả kèo nhà cái tổ chức tự đánh giá/đánh giá lại	• Đánh giá lần đầu sau khi đã đăng ký được vào OCS • Đánh giá lần tiếp theo: + Đối với tổ chức thuộc Nhóm 1: 01 lần/2 năm + Đối với tổ chức thuộc Nhóm 2: 01 lần/năm
	Chi cục Kiểm lâm tỉnh thẩm định và gửi kết quả thẩm định phân loại tổ chức cho FPD	Sau khi nhận bản tự đánh giá của tổ chức (Trong khoảng thời gian nhất định…..)
	FPD quyết định và công bố kết quả phân loại tổ chức	Sau khi nhận kết quả thẩm định của kết quả kèo nhà cái Chi cục kiểm lâm (Trong khoảng thời gian nhất định…..)
2. Đánh giá phân loại tổ chức bất thường	kết quả kèo nhà cái trường hợp không tuân thủ bị xử lý hành chính hoặc hình sự	Nhóm 1 sẽ bị chuyển sang nhóm 2 khi FPD có bằng chứng về vi phạm pháp luật do kết quả kèo nhà cái cơ quan quản lý nhà nước xử lý hành chính hoặc hình sự (Trong khoảng thời gian nhất định…..).
	Chi cục Kiểm lâm tỉnh thẩm định và gửi kết quả thẩm định phân loại tổ chức cho FPD	Sau khi nhận bản tự đánh giá của tổ chức (Thẩm định trong khoảng thời gian nhất định…..)
	FPD quyết định và công bố kết quả phân loại tổ chức	Sau khi nhận kết quả thẩm định của kết quả kèo nhà cái Chi cục kiểm lâm (Trong khoảng thời gian nhất định…..)

Xác minh cho xuất khẩu đối với tổ chức loại 1 (Nguồn: Tổng cục Lâm nghiệp)

Xác minh cho xuất khẩu đối với tổ chức loại 2 (Nguồn: Tổng cục lâm nghiệp)

Xác minh cho xuất khẩu đối với Hộ gia đình (Nguồn: Tổng Cục Lâm nghiệp)

Quy trình xác minh (Nguồn: Tổng cục Lâm nghiệp)

Nguồn: FLEGT VPA Vietnam

• Toàn văn Hiệp định VPA-FLEGT_Bản ký tắt ngày 11-5-2017
• TTWTO VCCI - (Tiêu điểm) Các thuật
• Định nghĩa gỗ hợp pháp và Khuôn khổ chung đánh giá tính hợp pháp của các hoạt động có liên quan