Ngày 8/3 tới, Hiệp định nhà kèo cái dự kiến được ký kết tại Chile. Bên thềm sự kiện này, Baodautu.vn giới thiệu bài viết của ông Shiro Armstrong, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Australia - Nhật Bản, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu kinh tế châu Á thuộc Đại học Tổng hợp Australia, về những cơ hội của nhà kèo cái.

Chính thức trở thành Tổng thống Mỹ được vài ngày, ông Mỹ Donald Trump đã tuyên bố nhà kèo cái Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Động thái này gây sốc cho các nhà kèo cái đồng minh, đối tác của Mỹ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và đây có thể được coi là bước ngoặt trong vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ.

Tuy nhiên, 11 nước thành viên còn lại của TPP vẫn quyết tâm với thỏa thuận mậu dịch tự do này và đổi tên thành Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (nhà kèo cái). Ngày 8/3 tới, các nước dự kiến ký kết hiệp định này tại Chile.

Mục tiêu của các nhà kèo cái

Việc Mỹ - nhà kèo cái chiếm 60% GDP của TPP - rút khỏi TPP đã làm thay đổi tính chất của nhóm này.

TPP có ý nghĩa khác nhau với mỗi nhà kèo cái. Tuy nhiên, đối với hầu hết các nhà kèo cái, đây là cơ hội để giữ Mỹ tham dự sâu vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đó cũng là cơ hội để đẩy mạnh tự do hóa và cải cách. Ngoài ra, hiệp định này còn nhằm tạo ra các tiêu chuẩn và quy định mới cho thương mại trong thế kỷ XXI - một mục tiêu hay bị lảng tránh ở cấp toàn cầu vì cơ cấu thành viên đa dạng của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) không thống nhất được các mục tiêu chung.

Việc ký kết nhà kèo cái sẽ không đưa ra mục tiêu chiến lược to lớn là giữ Mỹ tham dự với khu vực. Tuy nhiên, việc này cũng gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Tổng thống Donald Trump rằng, các nước trong khu vực cam kết mở cửa. Hiệp định này cũng tạo thêm xung lực thúc đẩy tự do hóa ở châu Á qua việc tạo thuận lợi cho việc mở rộng thành viên và hỗ trợ Hiệp định Đối táckinh tếtoàn diện khu vực (RCEP) - một thỏa thuận được đàm phán giữa 10 nước ASEAN, Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.

nhà kèo cái có nhiều ưu việt

nhà kèo cái có cơ hội mở rộng thành viên hơn so với TPP, vì nó loại bỏ một số điều khoản của TPP, đặc biệt là những điều khoản liên quan đến việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ mà xem ra có lợi cho cácdoanh nghiệplớn của Mỹ, song lại gây thiệt hại cho ngườitiêu dùngtrong khu vực.

Bên cạnh đó, các điều khoản về giải quyết tranh chấp giữa nhàđầu tưvới chính quyền nhà kèo cái sở tại được thu hẹp, nhưng vẫn cho phép nhà đầu tư nhà kèo cái ngoài quyền đưa vụ việc tranh chấp với chính quyền nhà kèo cái sở tại ra tòa án quốc tế để giải quyết.

Thỏa thuận nhà kèo cái cho phép các thành viên ban đầu quyền phủ quyết đối với việc xin gia nhập của thành viên mới, bởi để tham gia nhà kèo cái, nước xin gia nhập phải được sự chấp thuận của tất cả thành viên hiện hữu. Do vậy, các nước lớn hơn như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia sẽ không dễ tham gia khối này, mặc dù đáp ứng đầy đủ các tiêu chí thành viên.

Với Mỹ, theo nhận định chung, nước này sẽ không tham gia nhà kèo cái trong tương lai gần, bởi họ đang phải giải quyết nhiều vấn đề trong nước - những vấn đề phát sinh từ khi ông Donald Trump lên nắm quyền.

Chú trọng thỏa thuận RCEP

Hầu hết trong số 11 thành viên của nhà kèo cái đang tích cực tham gia đàm phán về RCEP. Thỏa thuận RCEP sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy Trung Quốc và Ấn Độ mở cửa thị trường và theo đuổi cải cách theo hướng song song với nhà kèo cái, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới đang khá bất định do chủ nghĩa bảo hộ có xu hướng trỗi dậy.

Một số thành viên RCEP thuộc nhóm những nền kinh tế lớn nhất, năng động nhất thế giới và đủ tầm quan trọng để tạo sự khác biệt trên quy mô toàn cầu. Một nghiên cứu của Hội đồng Năng suất Australia (Australian Productivity Commission) mới đây cho thấy, ngay cả khi thuế quan trên toàn cầu tăng 15 điểm phần trăm (tương tự như trong cuộc Đại suy thoái), thì kinh tế các nhà kèo cái RCEP vẫn tiếp tục tăng trưởng nếu các nhà kèo cái này xóa bỏ thuế quan nội khối.

Thời gian "nhạy cảm"

Với nhà kèo cái, Nhật Bản là nền kinh tế lớn nhất, nên nước này đã nhận thấy vị trí lãnh đạo của mình. Nước này đang rất tích cực thúc đẩy nhà kèo cái, chống lại những bất định mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tạo ra trong chính sách thương mại khu vực và toàn cầu, tăng cường quan hệ với các đối tác khác như Australia và Ấn Độ, đồng thời tạo nền tảng để cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Trung Quốc, châu Á và cả thế giới đã trải qua năm đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông Donald Trump mà không xảy ra chiến tranh thương mại. Tuy nhiên, thời gian tới rất khó đoán định, bởi ông Donald Trump vừa tuyên bố sẽ đánh thuế 25% với thép nhập khẩu, 10% với nhôm nhập khẩu. Những hành động tương tự cũng có thể xảy ra khi thời điểm bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ (tháng 11/2018) đang đến gần.

Chính vậy, hiện tại là thời gian "nhạy cảm". Tuy nhiên, các thỏa thuận ở khu vực châu Á theo hướng thúc đẩy mở cửa và khuyến khích các nhà kèo cái không hành động trả đũa có thể thuyết phục ông Donald Trump không tiếp tục gây hại cho các đối tác thương mại của mình, cũng như cải thiện niềm tin vào hệ thống thương mại toàn cầu vốn đang bị lung lay.

Nguồn: baodautu.vn

• TTWTO VCCI - (Tin tức) Phản ứng với thuế quan của Mỹ, Campuchia xin
• Xuất khẩu thủy sản sang thị trường nhà kèo cái tăng 24,3%
• Tận dụng nhà kèo cái, xuất khẩu thủy sản sang Nhật có thể lập kỷ lục mới
• TTWTO VCCI - (Tin tức) Thương mại Việt kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đêm nay-Canada tăng gấp 3 lần kể
• Đòn bẩy thuế nhà kèo cái: Cánh cửa tỷ đô cho hàng Việt tại thị trường châu Mỹ